دوره 7، شماره 70، اردیبهشت 1404، صفحات 68 - 91

نویسندگان : محمدرضا احمدی پناه* ¹

چکیده :
هدف از اين پژوهش بررسی اثربخشی طرح واره درمانی گروهی بر بهزیستی روانی و تنظیم هیجانی سازگار و ناسازگار در بین معتادان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد بود. طرح پژوهش، نيمه آزمايشي از نوع پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل بود. حجم نمونه 40 نفر بود كه از جامعه مذكور، به روش دردسترس انتخاب شدند. 20 نفر به گروه آزمايش و 20 نفر به گروه كنترل تخصيص يافتند. ابزار هاي پژوهشي مورد استفاده پرسشنامه هاي تنظیم هیجانی گارنفسکی و همکاران (2002) و بهزیستی روانی ریف (1994) بود. گروه آزمايش به صورت هفتگی، طی هشت جلسه و هرجلسه به مدت 90 دقیقه طرح واره درمانی دريافت كردند. براي تحليل داده ها از تحليل كواريانس چند متغيره و يك متغيره استفاده شد. یافته‌ها نشان داد طرح واره درمانی با توجه به میانگین تنظیم هیجانی سازگار و ناسازگار و بهزیستی روانی در معتادان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد گروه آزمایش نسبت به میانگین گروه کنترل، موجب افزایش تنظیم هیجان سازگار و بهزیستی روانی و کاهش تنظیم هیجان ناسازگار در معتادان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شده است. بنابراین درمان در این روش اغلب با تمرکز بر ارزیابی استفاده از یک یا چند مورد از سه سبک مقابله‌ای غیرمفید که اجتناب، تسلیم یا جبران بیش از حد نامیده می‌شوند، آغاز می‌گردد. اجتناب شامل فرار یا طفره رفتن مداوم فرد از اتفاقی است که ممکن است طرحواره را تحریک کند. تسلیم شامل بازگشت به یک طرحواره قدیمی از قبل موجود است. جبران بیش از حد یا ضدحمله هم باعث می‌شود که فرد تلاش قابل توجهی برای اطمینان از به ثمر نرسیدن نتیجه درک شده منفی داشته باشد.طرحواره درمانی برای رفع نیازهای برآورده نشده و کمک به مراجعان برای شکستن الگوهای تفکر، احساس و رفتار که اغلب سرسخت هستند، طراحی شده است.درمان طرحواره محور نتایج قابل توجهی در کمک به افراد برای تغییر الگوهایی که برای مدت طولانی با آن زندگی کرده‌اند، نشان داده است. حتی زمانی که روش‌ها و تلاش‌های دیگری که قبلاً امتحان کرده‌اند ناموفق بوده است.

کلمات کلیدی :
طرح واره درمانی، تنظيم هيجان سازگار و ناسازگار، بهزیستی روانی، معتادان مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد