دوره 2، شماره 18، دی 99، صفحات 30 - 15

نویسندگان : حسین جلائی نوبری* ¹

چکیده :
همه به نیکی می دانند حكومت‌ علوي‌ تمام‌ قدرت‌ خود را براي‌ خدمت‌ به‌ مردم‌ به‌ كار گرفت‌ وكوشيد فساد اداري‌ بر جاي‌ مانده‌ از گذشته‌ را از بين‌ ببرد. اميرمؤمنان‌(ع) درمدت‌ كم‌تر از پنج‌ سال‌ حكومت‌، در راه‌ اصلاح‌ رابطه‌ كارگزاران‌ با مردم‌،گام‌هاي‌ مثبتي‌ برداشت‌ و بنيان‌ حكومتي‌ مردم‌ را پي‌ريخت‌. بر كناري‌كارگزاراني‌ كه‌ خود را در تصرف‌ بيت‌المال‌ و تجاوز به‌ حقوق‌ مردم ‌تام‌الاختيار مي‌دانستند و گماردن‌ كارگزاران‌ جديد مورد اعتماد و داراي‌حُسن‌ سابقه‌، گام‌هاي‌ مثبتي‌ در جهت‌ فراهم‌ سازي‌ خشنودي‌ خدا و مردم‌ بود و زمينه‌را براي‌ اجراي‌ احكام‌ حيات‌ بخش‌ اسلام‌ و احقاق‌ حق‌ و اجراي‌ عدالت‌ فراهم‌ساخت‌. امام‌ علي‌(ع) ضوابطي‌ را در گزينش‌ كارگزاران‌ و اصلاح‌ رفتار آن‌هاارائه‌ داد و آنان‌ را به‌ ويژگي‌هاي‌ اخلاقي‌ شايسته‌ سفارش‌ و به‌ پيراستن‌ خود از ناشايستگي‌ها و آفات‌ اخلاقي‌ ترغيب‌ كرد. اين‌ها اموري‌ است‌ كه‌ در تنظيم‌درست‌ رابطه‌ كارگزاران‌ با مردم‌ و رفتار با آن‌ها، تأثير مثبت‌ و سازنده‌ دارد. در ابتدا مفاهیم و تعریف و توضیح ‏‎ ‎‏داده شده است و پس از آن، به مبانی اخلاق کارگزاران در نظام اسلامی، به روش کتاب خانه ای، پرداخته شده ‏‎ ‎‏است. سپس مهم‌ترین اصول اخلاقی لازم برای کارگزاران با استفاده از سخنان معصومین بویژه حضرت امیر (ع) مانند: تقوا، عدالت، امانتداری، تواضع، عفو و ‏‎ ‎‏احسان و اعتراف به گناه و اشتباه، احتیاط و مواظبت در امر بیت‌المال، ساده‌زیستی، نظریۀ تحلیل سیستمی چنین ‏‎ ‎‏نتیجه‌گیری شده است.

کلمات کلیدی :
اخلاق، کارگزار، حکومت، نهج‌البلاغه