روش‌های بودجه ریزی و بودجه ریزی عملیاتی در سازمان‌های دولتی
دوره 1، شماره 5، آذر 98، صفحات 0 - 0
نویسندگان : رامین طباطبایی میرحسینی و امین روح الامینی نژاد * و احد علوی
چکیده :
در عصر حاضر ابزار مؤثري كه بتواند پاسخگويي سازمان‌هاي دولتي را جهت بهبود عملكرد مستندسازي نتايج اقدامات سالانه و دفاع از بودجه قابل تخصيص در ارتباط با سه رويكرد نتيجه گرايي، مشتري مداري و بازار محوري زياد نمايد، بودجه‌ريزي عملياتي است. لذا بودجه عملياتي ابزار مؤثري است كه بين منابع مصرفي و نتايج برنامه‌ها در سازمان‌ها ارتباط منطقي برقرار مي‌سازد. نظام بودجه‌ريزی مناسب موجب طرح ريزي‌هاي ادواري، بهبود هم آهنگي و ارتباط می‌گردد و چارچوبی مناسب برای كنترل، اندازه گیری و ارزيابی عملكرد کارکنان فراهم مي‌آورد و فعاليت‌های واحدها را در جهت اهداف سازمان هدايت می‌كند. همچنین نظام بودجه ريزي عملیاتی به دنبال ايجاد پيوند ميان شاخص‌هاي عملكرد و تخصيص منابع است. اگر چه چنين پيوندهایی اغلب ضعيف هستند، ولي مي‌تواند سياست‌گذاري بودجه اي را تسهيل و نظارت قانون‌گذاران بر نتايج و دستاوردهاي مرتبط با مخارج عمومی را افزايش دهد. همچنين با تجهيز نمودن تصمیم گیران به اطلاعات بهتر درباره نتايج هر برنامه و كل برنامه‌های دولت كه برای نيل به اهداف مشخصي به كار مي‌روند، توانايي آنها را در ارزيابي درخواست‌هاي مختلف بودجه اي دستگاه‌هاي اجرايي، افزايش دهد و به افزايش پاسخگويي عمومي، مديريت براي عملكرد بهتر و بهبود نحوه تخصيص منابع منجر شود. به طور کلي از الزامات اين نظام وجود شاخص‌هاي شفاف عملکردي، نظامهاي ارزيابي عملکرد، نظام انگيزشي و پاسخگويي و توسعه سيستم‌هاي اطلاعات مديريتي مي‌باشد. همچنین با نگاهی به تجارب دو دهه اخیر اغلب کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و در حال توسعه در اعمال اصلاحات بودجه، می‌توان دریافت که در مسیر حرکت به سوی بودجه‌ریزی عملیاتی، شاخص‌های عملکردی که نقش کلیدی را ایفا می‌نمایند کمتر در کانون توجه قرار گرفته است. بدین منظور در این پژوهش ابتدا بودجه و سیر تکوین آن مورد بررسی قرار می‌گیرد سپس بودجه ریزی و روش‌های آن تحلیل شده و در انتها نیز به بررسی مفهوم بودجه‌ریزی عملیاتی پرداخته می‌شود.
در عصر حاضر ابزار مؤثري كه بتواند پاسخگويي سازمان‌هاي دولتي را جهت بهبود عملكرد مستندسازي نتايج اقدامات سالانه و دفاع از بودجه قابل تخصيص در ارتباط با سه رويكرد نتيجه گرايي، مشتري مداري و بازار محوري زياد نمايد، بودجه‌ريزي عملياتي است. لذا بودجه عملياتي ابزار مؤثري است كه بين منابع مصرفي و نتايج برنامه‌ها در سازمان‌ها ارتباط منطقي برقرار مي‌سازد. نظام بودجه‌ريزی مناسب موجب طرح ريزي‌هاي ادواري، بهبود هم آهنگي و ارتباط می‌گردد و چارچوبی مناسب برای كنترل، اندازه گیری و ارزيابی عملكرد کارکنان فراهم مي‌آورد و فعاليت‌های واحدها را در جهت اهداف سازمان هدايت می‌كند. همچنین نظام بودجه ريزي عملیاتی به دنبال ايجاد پيوند ميان شاخص‌هاي عملكرد و تخصيص منابع است. اگر چه چنين پيوندهایی اغلب ضعيف هستند، ولي مي‌تواند سياست‌گذاري بودجه اي را تسهيل و نظارت قانون‌گذاران بر نتايج و دستاوردهاي مرتبط با مخارج عمومی را افزايش دهد. همچنين با تجهيز نمودن تصمیم گیران به اطلاعات بهتر درباره نتايج هر برنامه و كل برنامه‌های دولت كه برای نيل به اهداف مشخصي به كار مي‌روند، توانايي آنها را در ارزيابي درخواست‌هاي مختلف بودجه اي دستگاه‌هاي اجرايي، افزايش دهد و به افزايش پاسخگويي عمومي، مديريت براي عملكرد بهتر و بهبود نحوه تخصيص منابع منجر شود. به طور کلي از الزامات اين نظام وجود شاخص‌هاي شفاف عملکردي، نظامهاي ارزيابي عملکرد، نظام انگيزشي و پاسخگويي و توسعه سيستم‌هاي اطلاعات مديريتي مي‌باشد. همچنین با نگاهی به تجارب دو دهه اخیر اغلب کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و در حال توسعه در اعمال اصلاحات بودجه، می‌توان دریافت که در مسیر حرکت به سوی بودجه‌ریزی عملیاتی، شاخص‌های عملکردی که نقش کلیدی را ایفا می‌نمایند کمتر در کانون توجه قرار گرفته است. بدین منظور در این پژوهش ابتدا بودجه و سیر تکوین آن مورد بررسی قرار می‌گیرد سپس بودجه ریزی و روش‌های آن تحلیل شده و در انتها نیز به بررسی مفهوم بودجه‌ریزی عملیاتی پرداخته می‌شود.
کلمات کلیدی :
بودجه، بودجه‌ریزی، بودجه‌ریزی عملیاتی، سازمان‌های دولتی
بودجه، بودجه‌ریزی، بودجه‌ریزی عملیاتی، سازمان‌های دولتی
مشاهده مقاله
1,292
دانلود
1