پژوهشی در نقل به معنا و شرایط آن در روایات نبوی

دوره 5، شماره 52، آبان 1402، صفحات 1 - 18

نویسندگان : روح الله صمدی و علی حسین احتشامی *

چکیده :
بحث نقل به معنا و یا نقل به الفاظ در حدیث، از جهتی یکی از مباحث قدیم در موضوع اعتبار حدیث است، و در آن زمان، برخی مخالف نقل به معنا بوده اند و آن را جایز نمی دانستند؛ و برخی موافق نقل به معنا بودند و با شرایطی نقل به معنا را جایز می دانستند. جواز نقل به معنا مورد اجماع علماى شیعه است. اصل در روایات موجود، نقل به لفظ است، مگر اینکه خلاف آن ثابت شود. سیره صحابه در نقل حدیث، سیره عقلا، عسر و حرج در نقل به الفاظ از دلایل اجمالی جواز نقل به معناست. اهم شرایط نقل به معنا عبارتند از1. معانی روایات به طور کامل انتقال یابد. 2. عبارات احادیث از رکالت لفظی در امان مانده و برخوردار از فصاحت ظاهری باشد. نویسنده در پى آن است که اثبات کند اکثر روایات موجود انعکاس عین الفاظ پیامبر(صلی‌ اللّه‌ علیه و سلّم) و امام(عـلیه السـلام) نیست، بلکه الفاظ اصحاب است. هدف دیگر، عرضه مسائل نقل به معناست: مانند ادله موافقان و مخالفان، شرایط نقل به معنا، نقل به معنا در دعا و... می باشد. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی با فن کتابخانه ای است.

کلمات کلیدی :
نقل به معنا، نقل به مضمون، نقل به الفاظ، جواز و عدم جواز، آسیب شناسی روایات.