بررسی قاعده عدل و انصاف از دیدگاه فقه اسلامی

دوره 2، شماره 15، مهر 99، صفحات 105 - 99

نویسندگان : غلامرضا اسدی * و زهرا مسیبیان

چکیده :
استفاده از عدل و انصاف از زمان هاي گذشته در بين اقوام و ملل مختلف رايج بوده و امروزه نيز گسترش زيادي پيدا كرده است. به عنوان نمونه قبل از اسلام در جريان عدل و انصافي كه در نصاري بود، باعث هدايت آنها شد. زيرا آنان با برتر ديدن اسلام منصفانه آن را بر دين خود ترجيح داده و ايمان آوردند. بعد از اسلام نيز اين امر در ميان مردم رواج داشت و امروزه قاعده ي عدل و انصاف در جوامع مختلف كاربرد فراواني دارد. با توجه به اهميّت و كاربرد زياد قاعدۀ مذكور، محقق در اين تحقيق، قاعده عدل و انصاف و كاربرد آن را در فقه مورد بررسي قرار داده است. براساس قاعده ي عدل و انصاف در تمام جاهايي كه امور مالي مردّد و مبهم مي شود، تنصيف مي كنيم و شارع آن را منع نکرده است و دليل دیگر روایات کثیره ای بود که در ابواب مختلف آمده است. قاعده عدل و انصاف كليّت دارد زيرا در همه حقوق مالي اعم از فردي و اجتماعي در ابواب مختلف فقه كاربرد دارد و مصاديق بسياري را در فقه اسلام مي توان به دست آورد كه حكم آنها بر اساس اين قاعده بيان شده است.

کلمات کلیدی :
قاعده عدل، انصاف، فقه اسلامی