ماهیت و ویژگی‌های جن و انس در قرآن و روایات و جایگاه آنان در نظام آفرینش

دوره 3، شماره 26، شهریور 1400، صفحات 13 - 1

نویسندگان : اسماعیل اسلامی *

چکیده :
در عالم آفرینش جدا از موجودات محسوس، موجودات نامحسوسی هم هستند که در شرایط عادي، براي ما قابلدرك حسی و دیدن نیستند. یکی از آن موجودات نامحسوس جن است. اعتقاد به وجود جن مختص اسلام نیست و در دیگر ادیان ابراهیمی نیز پذیرفته شده است. هدف از این پژوهش بررسی ماهیت و ویژگی‌های جن و انس در قرآن و روایات و جایگاه آنان در نظام آفرینش می‌باشد. روش انجام پژوهش حاضر از نوع کتابخانه‌ای و مروری می‌باشد. آیات و روایات دلالت بر این دارند که جنیان هم مانند انسان‌ها، مختار هستند و هدف از آفرینش آن‌ها بندگی خداوند است و در قرآن بارها به تصریح بیان شده است. پس جن‌ها موجوداتی انتخاب‌گر هستند و بر سر دو راهی قرار می‌گیرند. می‌توان نتیجه گرفت که از نظر قرآن کریم، انسان‌ها در جهان دارای موقعیّتی منحصر به فرد هستند که او را نسبت به موجودات دیگر برتر کرده است. امّا باید توجّه داشت که این امتیاز و برتری بر سایر موجودات از نوع استعداد و قابلیّت‌های وجودی بالقوه بوده و تا زمانیکه از آن استفاده نکنند، برتری نخواهند داشت. پس فقط با تکیّه زدن بر این کرامت ذاتی نمی‌توان دم از برتری همه‌ی انسان‌ها بر موجودات دیگر زد. کرامت حقیقی انسان که وجه تمایز انسان از موجودات دیگر را تشکیل می‌دهد، کرامتی اکتسابی است و انسان تنها از طریق ایمان، عمل‌صالح، تقوای الهی و به فعلیّت رساندن توانایی‌های خود، می‌تواند به موجودی برتر تبدیل شود و به مقام و جایگاه خلیفه‌اللهی نائل گردد.

کلمات کلیدی :
جن، انس در قرآن، روایات، نظام آفرینش