اصول و قواعد حاکم بر دادرسی دعاوی مدنی

دوره 5، شماره 56، اسفند 1402، صفحات 1 - 13

نویسندگان : پریسا رضوان * و علیرضا رجب زاده

چکیده :
امروزه رسیدگی به دعاوی و فرایند حل اختلاف در محاکم، مطابق با قواعد و اصولی صورت می‌گیرد که در مجموع آیین دادرسی را تشکیل می‌دهند. دادرسی‌ها، تحت سيطره اصول و قواعد معينی ایجاد، جریان و خاتمه می‌یابند. اصول مذکور برای دادرس نقش راهبردی دارند و موضوع اصلی آن‌ها تعیین نقش متقابل اصحاب دعوا و دادرس و تضمین حقوق اساسی طرفین است و این اصول ضامن اجرای عدالت در دادرسی هستند. در واقع اصول دادرسی، قانونگذار را مجاب می‌کند تا در جهت اجرای آن‌ها و جلوگیری از تعرض به آن، اقدام به وضع قواعد در قالب قوانین موضوعه کند. نقش اصول دادرسی در جریان دادرسی دعاوی مدنی در رسیدگی به یک پرونده از آغاز تا پایان آن محسوس است و نمی‌توان از به کارگیری آن در وضع و اجرای قانون آیین دادرسی مدنی چشم‌پوشی کرد. هر دعوا و پرونده حقوقی در چارچوب اصول دادرسی جریان می‌یابد و به قطعیت می‌رسد و این اصول دادرسی است که در قالب قواعد و مقررات، روند رسیدگی به دعاوی را مشخص می‌سازد. بنابراین دعوایی که خارج از اصول مسلم دادرسی رسیدگی شود و منجر به صدور رأی شود هیچگاه تضمین کننده اجرای عدالت و نظم در محاکم نخواهد بود.

کلمات کلیدی :
اصول، دادرسی، دعاوی، مدنی، دادگاه.