مشاوره و روانشناسی از منظر اسلام

دوره 6، شماره 58، اردیبهشت 1403، صفحات 1 - 25

نویسندگان : محمدجواد حسن زاده *

چکیده :
در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ اراﺋﻪى ﺗﻌﺎرﻳﻔﻲ از ﻣﺸﺎوره و روان درﻣﺎﻧﻲ و ﻣﺮورى ﺑﺮ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ى آﻧﺎن ﺳﻌﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺸﺎوره و ﻣﺸﻮرت، درﻣﺎنﺟﻮ و ﻣﺮاﺟﻊ، ﺟﺎﻳﮕﺎه آن در دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ اﺳﻼم و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ آن ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎه ﻋﻠﻤﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد؛ اﻣﺮوزه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و دﺷﻮارى ﻫﺎى ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ و ﻧﻴﺰ رﺷﺪ ﺗﻤﺪن اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﺸﺎور و رواﻧﺸﻨﺎس، ﺑﺮاىﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﻞ اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺸﻜﻼت اﻳﺠﺎد ﺷﺪه، در ﺟﺎﻣﻌﻪ ى اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻳﻜﻲ از اﻫﺪاف رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ و ﻣﺸﺎوره ﺣﻞ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺮ و ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﻜﻼت اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻧﺤﻮه ى ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت از دﻳﺪﮔﺎه ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮدازان ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺸﺎوره و ﻣﺸﻮرت از دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﭘﺮدازان رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ و ﻣﺸﺎوره، ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻘﺶ و ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺸﺎوره، روان درﻣﺎﻧﮕﺮ و ﻣﺮاﺟﻊ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎه اﺳﻼﻣﻲ؛ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻗﺮآن، ﻧﻬﺞاﻟﺒﻼﻏﻪ، ﻧﻬﺞ اﻟﻔﺼﺎﺣﻪ و دﻳﮕﺮ آﻳﺎت و رواﻳﺎت ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺣﺪودى ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﻴﺎن ﺷﻮد. اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ارﺗﻘﺎء ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺸﺎوره و رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ارزش و اﻋﺘﺒﺎر اﺛﺒﺎت ﺷﺪه ى آن در زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ، دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻴﻢ.

کلمات کلیدی :
ﻣﺸﺎوره، اﺳﻼم، رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ، ﻣﺸﻮرت، ﻣﺮاﺟﻊ