واکاوی نشانه های پیامبر نزد اهل کتاب و تعامل ایشان با اهل کتاب از منظر قرآن

دوره 6، شماره 66، دی 1403، صفحات 56 - 65

نویسندگان : مریم مسعودی *

چکیده :
این مقاله به بررسی تعاملات پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله با اهل کتاب و نشانه‌های ارائه شده در قرآن و متون یهودی و مسیحی می‌پردازد. با استفاده از تحلیل‌های متنی و تاریخی، این پژوهش تلاش می‌کند تا ابعاد مختلف روابط پیامبر با یهودیان، مسیحیان، مجوس و صابئان را روشن کند. از جمله اهداف اصلی این مطالعه، تبیین نقش این تعاملات در تقویت همزیستی مسالمت‌آمیز و ایجاد بسترهای مناسب برای گفتگو بین ‌ادیانی است. در این مقاله، مفهوم \"اهل کتاب\" با تأکید بر اشتراکات و تفاوت‌های دینی و فرهنگی، مورد بررسی قرارمی‌گیرد. قرآن به اهل کتاب اشاره دارد و بر اهمیت تعامل و گفت‌وگو برای رسیدن به تفاهم و احترام متقابل تأکید می‌کند. آیات هم چون سوره بقره و سوره آل عمران، پایه‌های نظری این تعاملات را مشخص می‌کنند و به چگونگی برخورد پیامبر با اهل کتاب پرداخته‌اند. تحلیل نشانه‌های پیامبر در متون اهل کتاب نشان می‌دهد که این نشانه‌ها نه تنها به عنوان عوامل پیش‌بینی‌کننده و معرفی‌کننده پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به کار رفته‌اند، بلکه به عنوان اسناد تاریخی برای شناخت و درک بهتر روابط بین‌ادیانی نیز اهمیت داشته‌اند. این نشانه‌ها می‌توانند مبنایی برای گفتگو و تقویت همکاری‌های فرهنگی و مذهبی بین جوامع مختلف باشند. یکی دیگر از بخش‌های مهم مقاله، بررسی سیره پیامبر در تعاملات اجتماعی و سیاسی با اهل کتاب است. پیامبر اسلام صلوات الله علیه با اتخاذ رویکردی مدبرانه و صلح‌آمیز، تلاش کرد تا با اهل کتاب براساس احترام متقابل و اعتقاد به منافع مشترک، فضای همزیستی و همفکری را تقویت کند. این رویکرد الگویی است برای مواجهه با چالش‌های امروزی در روابط بین‌المللی دینی. نتایج مقاله نشان می‌دهند که تعاملات پیامبر اسلام صلوات الله علیه با اهل کتاب نه تنها به بهبود ارتباطات مذهبی و فرهنگی در دوران خود کمک کرد، بلکه می‌تواند به عنوان الگویی ارزشمند برای ارتقای همزیستی مسالمت‌آمیز و تقویت گفت‌وگوهای بین‌ادیانی در جهان امروز مورد استفاده قرار گیرد. پژوهش حاضر به ترویج فهم و احترام متقابل بین جوامع دینی تأکید دارد و به دنبال ارائه راه کارهایی برای توسعه همکاری‌های مؤثر و پایدار است. در نهایت، این مطالعه امید دارد که به درک عمیق‌تری از نقش دین در بهبود روابط انسانی و فرهنگی منجر شود.

کلمات کلیدی :
اهل کتاب، سیره پیامبر، قرآن، نشانه های پیامبر