تحلیل سازوکار خودمهارگری در سازگاری زوجین بر اساس منابع اسلامی

دوره 5، شماره 46، اردیبهشت 1402، صفحات 40 - 55

نویسندگان : قاسم مهدوی‌ اصل * و محمدرضا قربانی

چکیده :
پژوهش حاضر با هدف تحلیل سازوکار خودمهارگری در سازگاری زوجین بر اساس منابع اسلامی انجام شد. با توجه به اینکه مفهوم تقوا، دارای بیشترین قرابت با متغیر خودمهارگری بود؛ مؤلفه‌های خودمهارگری در منابع اسلامی با محوریت مفهوم تقوا که قبلا در پژوهش‌های صورت گرفته استخراج شده بودند، در سه حیطه شناختی، عاطفی و رفتاری محور کار قرار گرفتند. در این تحقیق، حیطه شناختیِ خودمهارگری شامل مؤلفه‌های «ایمان به جهان آخرت»، «خودنظارتگري» و «عبرت از تجربه‌های گذشته» بوده و حیطه عاطفی شامل مؤلفه‌های «ترس از نافرمانی خدا»، «امید به پاداش اخروی» و «توجه به خدا و نظارت او بر اعمال فرد حضور»، «محبت به خدا» و «كرامت نفس» بوده است و حیطه‌ی رفتاری خودمهارگری نیز شامل مؤلفه‌های «مهارت کنترل رفتارهای کلامی در خانواده»، «پرهیز از ارضاء ناصحیح نیازهای جنسی» و «پرهیز از نگاه حرام» می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، به‌صورت کتابخانه‌ای می‌باشد که با بررسی منابع اسنادی و نوشتاری و با جمع‌آوری مطالب مورد نیاز از میان آیات و روایات، به تجزیه و تحلیل داده‌ها به شیوه توصیفی تحلیلی پرداخته است که بر اساس آن، هر کدام از مؤلفه‌های نام‌برده شده بعد از بررسی ارتباط‌ آنها با مفهوم تقوا، به بررسی رابطه و تاثیر آنها در سازگاری زوجین در سطح خانواده پرداخته شده است.

کلمات کلیدی :
سازوکار، خودمهارگری، شناختی، عاطفی، رفتاری، منابع اسلامی