بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و دیوید هیوم در باب معجزه

دوره 4، شماره 40، آبان 1401، صفحات 99 - 114

نویسندگان : فاطمه مصلح چوکامی *

چکیده :
در سنت اسلامي، يكي از مباحث مهم و اساسي در خصوص معجزه، بحث از دلالت معجزه بر نبوت پيامبران است. انديشمندان اسلامي عمدتاً معجزه را دليل بر صدق مدعي نبوت مي دانند نه بر صدق تعاليم او؛ زيرا به اعتقاد آنان رابطه اي ميان يك عمل خارق العاده و صدق تعليمات كسي كه چنين امري را انجام داده است وجود ندارد. مي توان گفت وجه مشترك ديدگاه اسلامي در دلالت معجزه، صدق مدعي نبوت پيامبر است. ديدگاه انديشمندان غربي در اين مورد، انسجام و روشنايي لازم را ندارد. از ميان انديشمندان مسلمان علامه طباطبايي بر خلاف بسياري، راه شناخت انبيا را منحصر در معجزه مي داند. و از ميان انديشمندان غربي نيز دیوید هیوم در تعبيرات خود معجزات را اثبات ناپذیر و نامتحمل می داند. با عنایت به به مطالب پیشتر ذکر شده، نگارنده در پی آن است تا با استفاده از رویکرد توصیفی _ تحلیلی و از نوع کتابخانه ای و اسنادی با استفاده از ابزار فیش برداری از کتب و مقالات گوناگون، به مقایسه دیدگاه این دو متفکر بپردازد و آرای متفاوت آنان را در رابطه با موضوع معجزه بیان کند. که نتیجه حاصل از مقایسه بدین شرح است که دیوید هیوم مدلول معجزه مشخصا نقض قانون طبیعت می داند در حالي كه علامه طباطبايي مدلول معجزه را فقط صدق مدعي نبوت مي داند.

کلمات کلیدی :
معجزه، علامه طباطبایی، دیوید هیوم، نقض قوانین طبیعت، صدق ادعا نبوت