بررسی چالش های انتقال اعضای بدن پس از مرگ

دوره 5، شماره 51، مهر 1402، صفحات 50 - 57

نویسندگان : محمد اکبری مفرد *

چکیده :
در پی رشد دانش پزشکی و دستیابی به فن آوری های نوینی که استفاده از اعضای بدن را برای نجات جان بیماران لاعلاج و درمان برخی از بیماری ها فراهم ساخت، پرسش های فقهی و حقوقی ای را در این حوزه مطرح کرده است که از جمله آنها می توان به ارزش اعضای بدن انسان اشاره کرد، به طوری که بررسی وضعیت اعمال حقوقی، مانند خرید و فروش، وصیت نسبت به اعضاء و کاربرد آن در جامعه ی پزشکی، نشان دهنده ی اهمیت این مسئله است. از آثار تبیین این موضوع، مشخص شدن پاسخ به این پرسش است که آیا اعضای بدن انسال مال محسوب می گردد، و آیا انسان در برابر اعطای عضوی از بدن خود به دیگری می تواند طلب عوض کند و آن را در قالب خرید و فروش طرح نماید، یا اینکه چنین اختیاری ندارد. بی گمان انسان از حق وصیت برای پس از مرگ خود برخوردار است، این حقی است که در آیات و روایات بر آن تاکید شده است. اما آیا انسان می تواند وصیت کند که پس از فوت، عضوی از بدنش جدا شود و در راه نجات همنوعان و اغراض عقلایی دیگر استفاده گردد؟ آنچه از بررسی دیدگاه اکثر فقها و حقوقدانان به دست می آید این است که فقط خرید و فروش برخی از اعضای بدن انسان که با قطع آنها حیات فرد با خطر جدی مواجه نمی گردد و دارای منفعتی عقلایی و مشروع باشد صحیح است.

کلمات کلیدی :
انتقال اعضا، وصیت، فروش جسد، قروض اعضا