دوره 2، شماره 18، دی 99، صفحات 61 - 44
نویسندگان : طاهره ربانی بیدرونی *

چکیده :
روند دنیا به سمت رقابت و پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ارتباط شرکت ها با یکدیگر و تعامل پیدا کردن یک شرکت با نیاز مشتری به عنوان عاملی برای بهبود کسب و کار تلقی شده است. رضایتمندی مشتری عاملی شده که هر شرکت برای به دست آوردن اهداف خود و رسیدن به قله سعود فاکتورهایی را درنظر می گیرد که اهمیت آن در رضایت مندی مشتری و مشتری مداری بازتاب می کند. در تحقیق حاضر که به صورت کتابخانه ای تشریح شده است، مفهوم مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری شرکت های چند ملیتی در قبال داراشدن ناعادلانه در پاسخ به نگرانی های متداول جامعه بین المللی در خصوص مخاطرات و تهدیداتی شکل گرفته است که شرکت های فراملی در جامعه جهانی ایجاد می کنند. مسئولیت اجتماعی شرکت های فراملی و یا ضرورت تحقق محدودیت های حقوق بشری به این معنا است که شرکت های فراملی از آن جهت که در جامعه بین المللی زیست اجتماعی دارند و از حقوق و آزادی های جامعه بین المللی مسئولیت دارند و بایستی نسبت به رعایت، احترام و ارتقا حقوق بشر همت گمارند این در حالی است که حقوق بین المللی موضوعه فاقد رژیم جامع؛کامل؛منسجم و مستقل مسئولیت پذیریشرکت های فراملی است با این وجود؛با تمسک به «حقوق نرم و یا اقوام نیافته»می توان ارکان وجودی مسئولیت اجتماعی شرکت های چند ملیتی را استنتاج کرد و نظام حقوق بین الملل را به سمت و سوی آرمان عدالت نزدیک ساخت. بنابراین شركت هاي چندمليتي كنش گراني مهم و تاثيرگذار در جهان كنوني به شمار مي آيند. گسترش دامنه تاثيرگذاري هاي منفي و مثبت اين شركت ها در وراي مرزهاي ملي در حيات بيش از پنج دهه اي آنها موجب گسترش مسئوليت آنها نيز گرديده است. سوال اصلي مقاله پيرامون چگونگي تحول اين مسئوليت است كه ضمن بررسي تحول در دو سطح عمودي و افقي، جديدترين تحولات حقوقي را در مورد تعهدات حقوق بشری مورد تاكيد قرار مي گيرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با گسترش حوزه هاي فعاليت شركت هاي چندمليتي، مسئوليت آنها در بعد عمودي از اقتصاد تا اخلاق و در بعد افقي از نيروي كار تا كل بشريت را در بر گرفته است.

کلمات کلیدی :
شرکت های چند ملیتی، مسئولیت اجتماعی، تعهدات حقوق بشری، دارا شدن ناعادلانه