مبانی جنگ و توسل به زور در حقوق بین‌الملل

دوره 4، شماره 37، مرداد 1401، صفحات 95 - 105

نویسندگان : رضا حسن نژاد عمرانی *

چکیده :
رويه اعلان رسمي و صريح در آغاز يك جنگ از ديرباز در روابط بين الملل مطرح بوده و از قدمت بسياري برخوردار و یکی از نمودهاي عمده «توسل به زور» در مناسبات بين‌المللي است كه اعمال قدرت مسلحانه كشورها عليه يكديگر مي باشد و مشروط به اعلام صريح قبلي آن‌ها است و هدف از آن معمولاً تحميل اراده مهاجم در جهت منافع و مصالح ملي است. حقوق جنگ نيز در برابر حقوق پيشگيري كننده جنگ يك حقوق استثنايي است و شامل قواعدي است كه حاكم بر دوران جنگ مي باشد و كشورهاي متخاصم در روابط خصمانه خود با يكديگر و با كشورهاي بي‌طرف، بايستي آن قواعد را مد نظر داشته باشند و آن را رعايت كنند. جنگ بلافاصله پس از شروع كليه روابط ميان متخاصمان با يكديگر و يا با كشورهاي ثالث یا بی‌طرف را دگرگون مي‌سازد و به افراد عادي كشورهاي متخاصم نيز از جهات مختلف صدمه وارد مي‌كند. حقوق بين‌الملل معاصر پس از فراز و نشيب هاي نظريِ تاريخي، با سپري كردن دوران خونين توسل به جنگ و با تأثيرپذيري از برخي انديشه هاي فلسفي و مذهبيِ خواستارِ محدود ساختن جنگ در چارچوب دكترين جنگ عادلانه، به اصل ممنوعيت تهديد و توسل به زور و لزوم حل مسالمت آميز اختلاف‌ها رسيده است. با توجه به ماهیت موضوع، تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی، از لحاظ روش تحقیق، به صورت نظری می‌باشد و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای بوده و روش تجزیه و تحلیل و جمع‌بندی به صورت توصیفی خواهد بود.

کلمات کلیدی :
حقوق جنگ، توسل به زور، قدرت مسلحانه، طرف‌های متخاصم، حقوق بین‌الملل.